Het ebola-virus veroorzaakt de zeer ernstige ziekte ebola. Ebola is een infectieziekte die in Afrika voorkomt en leidt tot ernstige inwendige bloedingen. De volledige naam van de ziekte is ebola hemorragische koorts. Het ebola-virus veroorzaakt een ziekte die in veel gevallen dodelijk is. Er is nog geen medicijn dat het ebola-virus effectief bestrijdt, hoewel men wel bezig is met onderzoek naar een vaccin tegen het ebola-virus.
Af en toe zijn er kleine tot grote uitbraken met ebola. De laatste groot ebola uitbraak was in 2014.Het ebola-virus is extreem besmettelijk, waardoor de ziekte zich soms in korte tijd razendsnel kan verspreiden over een grote groep mensen. De uitbraak van 2014 is geconcentreerd in West-Afrika. De zwaarst getroffen landen zijn Guinee (waar de uitbraak begon), Sierra Leone, Liberia, Benin en Nigeria.
De ziekte ebola
In ongeveer 15% van de gevallen openbaart de ziekte zich door het ontstaan van een rode uitslag op de romp. In dit stadium ontstaan er ook griepachtige symptomen, koorts en begint iemand zich flink ziek te voelen. In een later stadium worden de meeste slijmvliezen in het lichaam (ernstig) aangetast. Dit lijdt tot een verkoudheid, moeilijkheid met slikken en bloedingen van de slijmvliezen. Het gehele spijsverteringskanaal wordt omgeven met slijmvliezen. Al deze slijmvliezen kunnen ernstig gaan bloeden. Dit leidt tot steeds meer ontstekingen in het lichaam. Ook de hartspier kan ontstoken raken.
De tweede week van de ziekte is cruciaal. In deze week kan de ziekte verbeteren, maar ook aanzienlijk verergeren. Mensen bij wie de ziekte verergerd overlijden vaak aan ebola. Overal in het lichaam ontstaan ontstekingen. Onder andere de ogen, testes, nieren, hart, darmen en lever kunnen ernstig ontstoken raken. Ook het ruggenmerg kan ontstoken raken, wat leidt tot ernstige neurologische problemen. Door ontstekingen in het maag-darmkanaal kan iemand last krijgen van zware diarree. Diarree kan leiden tot uitdroging, waardoor de situatie nog sneller verslechterd.
In veel gevallen bezwijkt de patiënt uiteindelijk aan deze ontstekingen. In Afrika sterft meer dan de helft van de besmette personen aan ebola. In sommige gebieden loopt de sterfte onder besmette personen zelfs op tot 90%. Het is niet duidelijk of hierin meespeelt dat de medische faciliteiten in Afrika een stuk minder zijn dan in westerse landen. Er zijn in het westen nog geen uitbraken geweest met ebola, waardoor dit lastig in te schatten is.
Het ebola-virus
Het ebola-virus maakt zowel mensen als primaten ernstig ziek. De naam van het virus komt van de Ebola rivier in Congo, waar het virus voor het eerst ontdekt is. De natuurlijke drager van het virus is een vleermuis. Via deze vleermuis kan een uitbraak starten.
Het ebola-virus is extreem besmettelijk, omdat het via alle lichaamsvloeistoffen kan worden overgedragen op andere personen. Het virus zit dus onder andere in braaksel, zweet, urine, ontlasting, sperma en bloed. Overigens is besmetting via bijvoorbeeld hoesten en niezen vooralsnog niet aangetoond. Het lijkt er daarom op dat het virus niet of nauwelijks aanwezig is in speeksel.
De periode tussen het moment van besmetting en het optreden van de eerste symptomen noemen we de incubatietijd. Wanneer iemand besmet raakt met het ebola-virus, duurt het gemiddeld zeven dagen voordat de persoon ziek wordt. De incubatietijd kan echter flink verschillen per persoon. Er zijn gevallen bekend waarbij iemand al twee dagen na besmetting de eerste symptomen kreeg, maar ook gevallen waar het maar liefst drie weken duurde voordat de ziekte zich openbaarde. Tijdens de incubatietijd is iemand nog niet besmettelijk voor anderen. Een patiënt is het meest besmettelijk wanneer het virus inwendige bloedingen veroorzaakt, maar vanaf het moment dat de eerste symptomen ontstaan kan het virus al worden overgedragen.
Besmetting ebola-virus voorkomen
Het ebola-virus kan via alle lichaamssappen verspreid worden, maar wel alleen bij direct contact met de besmette persoon. Door direct contact te vermijden, kan een besmetting met het ebola-virus dus worden voorkomen. Hulpverleners die werken met besmette patiënten moeten erg goed worden beschermd. Zij dragen beschermende kleding die het hele lichaam bedekt. Een besmetting kan ook plaatsvinden door het eten van besmet vlees. Vooral het zogenaamde bushmeat is erg gevaarlijk. Het is erg belangrijk dit niet te eten.
Risico ebola-virus voor Nederland
Het risico op verspreiding van het ebola-virus naar Nederland is vrij klein. Het virus kan alleen worden overgedragen bij direct contact met een besmette persoon. Er zullen niet veel Nederlanders zijn die in direct contact komen met zieke mensen.
Mensen die wel in contact komen met besmette personen, zijn vaak artsen en andere hulpverleners. Zij worden goed beschermd tegen besmetting. Mocht er toch een besmet iemand naar Nederland komen, dan is de kans op nieuwe besmettingen alsnog relatief klein. De ziekte wordt waarschijnlijk op tijd herkend en de Nederlandse ziekenhuizen zijn in staat om iemand snel en veilig in quarantaine te plaatsen om verspreiding te voorkomen. Toch is het belangrijk om altijd waakzaam te zijn op eventuele besmettingen in Nederland.
